Zginęli za pomoc Żydom. Uroczystości w Rogóźnie i Ludwinie
dodano: 22.02.2018
W dniach 10 i 20 lutego 2018 r. przypada 75 –rocznica zamordowania w Dratowie i Ludwinie rodziny Marciniaków w związku z ukrywaniem Żydów oraz jeńca sowieckiego (Konstantego Gorłowa).
Z tej okazji 23 lutego 2018 r. organizowane są uroczystości związane z upamiętnieniem tragicznie zmarłych członków rodziny. Rozpoczną się one o godz. 11.30 na cmentarzu parafialnym w Rogóźnie. Następnie około godz. 12.15 odbędzie się spotkanie ze społecznością gminy Ludwin w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Ludwinie. W spotkaniu wezmą udział przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, władz państwowych i samorządowych, a także Helena Kuśnierz z d. Cygan – odznaczona Medalem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata w 1978 r.
Wg ustaleń poczynionych w toku śledztwa OKŚZpNP w Lublinie, sygn. S. 4/14/Zn w dniu 10 lutego do miejscowości Dratów (wówczas pow. Lubartów), przybyła grupa żandarmów niemieckich (prawdopodobnie z posterunku w Piaskach), wśród nich m.in. Daniel Schulz, Heinrich Reich oraz prawdopodobnie granatowi policjanci oraz wójt gminy Ludwin, z nadania niemieckiego Andrzej Sadowy. Otoczyli oni zabudowania rodziny Marciniaków. Spowodowane było to donosem osoby sołtysa Dratowa (prawdopodobnie nie był on narodowości polskiej), że rodzina Marciniaków przechowuje Żydów i jeńca sowieckiego.
Do biorących udział w obławie jako pierwszy wyszedł z zabudowań Jan Marciniak, który chciał wręczyć łapówkę żandarmom. W momencie kiedy sięgał do kieszeni został zastrzelony. Jego brat Józef zaczął uciekać w kierunku pobliskiego jeziora, tam dogonił go saniami Andrzej Sadowy i tam go zastrzelił. W tym czasie odnaleziono też ziemiankę z ukrywającym się jeńcem sowieckim Konstantym Gorłowem, który zaczął strzelać. Do ziemianki wrzucono granaty, co spowodowało śmierć jeńca.
W tym czasie do Dratowa udał się mieszkający w Uciekajce kolejny z braci Marciniaków – Feliks. Został rozpoznany przez sołtysa Dratowa i wskazany żandarmom. Feliks Marciniak próbował uciec i jednocześnie zaczął strzelać z pistoletu (był żołnierzem BCh/AK). W wyniku ostrzału został ranny a następnie popełnił samobójstwo (wg relacji syna Franciszka Marciniaka – aktualnie 90 lat, zam. Głogów), lub też został dobity przez Andrzeja Sadowego.
W tym czasie w zabudowaniach Marciniaków w Dratowie ukrywali się również Żydzi (m.in. Leopold Rejs/Reis), którym w tym czasie nic się nie stało (wg innych relacji akurat ich nie było w zabudowaniach).
W tym samym dniu zostały zatrzymane m.in. Julia Marciniak (żona Feliksa), Anna Jakubowska-Marciniak (z d. Ostasz) wraz córkami Krystyną Jakubowską i Heleną Marciniak (11 miesięcy) oraz Klementynę Marciniak (siostrę Marciniaków) wraz z dwuletnim dzieckiem. Dziecko to było narodowości żydowskiej (prawdopodobnie potomek lekarza z Zamościa). Wszyscy byli informowani, że jest ono nieślubnym dzieckiem Klementyny Marciniak. Wszystkie były przetrzymywane w budynku gminy w Ludwinie.
W dniu 20 lutego niemiecki żandarm Daniel Schulz (pod wpływem alkoholu) zastrzelił przy budynku gminy Klementynę Marciniak wraz z ukrywanym dzieckiem oraz Annę Marciniak (prawdopodobnie w 6 miesiącu ciąży). Zwolniona została Julia Marciniak, która wybłagała darowanie życia 9-miesięcznej Heleny Marciniak.
Rodzina Marciniaków została pochowana na cmentarzu rzymsko-katolickim w Rogóźnie.
Wg poczynionych ustaleń Klementyna Marciniak oraz jej siostra Janina Cygan (zm. 1948) zostały odznaczone medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznanym w 1978 r. za uratowanie Sary Reis.
Andrzej Sadowy został zatrzymany w kwietniu 1945 r. i wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 1 października 1947 r. (sygn. Knieb. 379/47) został skazany na karę śmierci, wyrok wykonano w Więzieniu na Zamku w Lublinie.
Stanisław Marciniak – jedyny z braci który przeżył okres okupacji niemieckiej był żołnierzem AK a potem podziemia antykomunistycznego, został aresztowany w dniu 6 października 1951 r. w Kolonii Zbereże k. Włodawy, w trakcie likwidacji grupy Edwarda Taraszkiewicza ps. „Żelazny”, został skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie na karę śmierci, wyrok wykonano w styczniu 1953 r. w Więzieniu na Zamku w Lublinie.
Aktualni żyjący członkowie rodziny Marciniaków:
Franciszek Marciniak (ur. 1928)– s. Feliksa, zam. Głogów
Helena Kuśnierz z d. Cygan (ur. 1931), zam. Lublin, córka Franciszka i Janiny zd. Marciniak - odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Helena Mańkowska z d. Marciniak (ur. 1942) córka Jana Marciniaka i Anny Jakubowskiej, zam. Kędzierzyn- Koźle
Dawid Florczak
asystent prasowy
Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie
Aktualności
więcej- Jak radzić sobie z alergią w sezonie wiosennym?
- Nietrzeźwa 42 latka jechała z psem na hulajnodze. Grozi jej mandat 2,5 tysiąca złotych
- Bezpieczny weekend majowy – zachowajmy ostrożność
- I sesja IX kadencji Rady Gminy Zamość
- Zendaya w filmie Luki Guadagnino „Challengers”
- Ekstradycja 38-latka poszukiwanego ENĄ i czerwoną notą INTERPOLU
- Zespół Pieśni i Tańca „Jawor” na Majówce w Krasnymstawie!
- Lubelscy terytorialsi szkolą się w terenie miejskim
Komentowane Aktualności
- 27-latka sprzedając sukienkę za 100 zł straciła ponad 22 000 zł (1)
- Potrącenie cyklistki na przejeździe dla rowerów (3)
- Nowy komendant PSP Zamość (1)
- 22 cudzoziemców będzie musiało wyjechać z Polski (3)
- Sygnalizacja świetlna Peowiaków - Przemysłowa (4)
- Sylwester na Rynku Wielkim w Zamościu 2023/24! (2)
- Utracony w Hiszpanii, zaparkowany w Rzeszowie (1)
- Media bez wyboru (72)
- Stanowisko KMP Zamość dotyczące ,,pewnego artykułu" (36)
- Stanowczy sprzeciw (34)
- Nowe zasady bezpieczeństwa (32)
- Po 27 latach pracy ze stanowiskiem rozstał się dr hab. n. med. Andrzej Kleinrok (28)
- Licznik długu miasta Zamościa na schodach ratusza (27)
- 1163 nowe przypadki zakażenia koronawirusem na terenie województwa lubelskiego (23)
Komentowane TV
Inne informacje
Majówka w Muzeum: Zwiedzaj, Odkrywaj i Spędź Czas z Nami!
dodano: 22.04.2024Z przyjemnością informujemy, że w dniach 1- 4 maja 2024 roku odbędzie się wyjątkowe wydarzenie kulturalne - Majówka w Muzeum: Zwiedzaj, Odkrywaj i Spędź Czas z Nami! W ramach tego długiego weekendu majowego zapraszamy wszystkich mieszkańców i turystów do odwiedzenia naszych placówek kulturalnych, gdzie przygotowaliśmy bogaty program wystaw stałych, czasowych oraz wydarzeń towarzyszących.
Zobacz materiałBezpieczny weekend majowy – zachowajmy ostrożność
dodano: 26.04.2024Przed nami długi weekend majowy. Prognoza ładnej pogody i kilku wolnych dni napawa optymizmem, a wielu z nas zaplanowało w tym czasie podróż do miejscowości wypoczynkowych. Warto pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa, zanim rozpoczniemy aktywny i atrakcyjny wypoczynek poza domem.
Zobacz materiałZachowaj ostrożność kupując w sieci
dodano: 24.04.2024O zasadzie ograniczonego zaufania powinien pamiętać każdy kupujący i sprzedający za pośrednictwem Internetu. Przekonał się o tym 17-latek, który za pośrednictwem OLX chciał kupić keyboard. Po wpłaceniu ponad 1500 zł za sprzęt muzyczny na wskazane konto bankowe, kupujący keyboardu nie otrzymał, a kontakt ze sprzedającym został zerwany. Uważajmy na internetowych oszustów!
Zobacz materiałSrebro dla lubelskich terytorialsów
dodano: 24.04.2024Reprezentacja 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej wywalczyła tytuł wicemistrza Wojsk Obrony Terytorialnej w Biegu na Orientację. Zawody odbyły się w dniach 16-18 kwietnia br. w Dusznikach Zdroju, a gospodarzem wydarzenia była 16 Dolnośląska Brygada OT.
Zobacz materiał